Europe faisant… deux cheminements dans les Balkans (1990-2010)

“Ils traversent mais connaître est plus grand qu’eux.” Ernest Pépin, Don Moril et ses deux femmes, tiré du recueil Nouvelles d’Amérique

Temporalité charnière symbolisée par la chute du Mur de Berlin, les années 1989 et 1990 ouvrirent aux Européens un espace à (re)découvrir, elles offrirent à ces derniers des moments réunifiant des peuples et des êtres séparés par les aléas de l’histoire. Cette dernière décennie du XXème siècle fut un apprentissage intense pour l’Europe à unifier. Avoir vingt ans en ce temps-là ouvrait les champs des possibles pour quiconque s’aventurait dans ce « nouveau monde ». C’est ce que qu’entreprirent trois amis qui, à la mi-juillet de l’année 1990 depuis Angers, ne prirent non pas comme destination l’Europe centrale et de l’est, mais gagnèrent plutôt les Balkans, dans le sud-est. Ils visaient en fait le seul pays resté encore mystérieux et hermétique au vent de l’histoire en cours : l’Albanie. Par le train, ils arrivèrent en Yougoslavie dans ce qui est aujourd’hui le Kosovo indépendant. Confrontés à des réalités qui leur étaient totalement inconnues mais qui leur faisaient pressentir l’imminence de la guerre, ce voyage balkanique initiatique, qui échoua près de la frontière yougo-albanaise impossible à franchir, se poursuivit en Roumanie. Depuis lors, les deux auteurs de cet ouvrage écrit sous la forme d’échanges épistolaires, poursuivirent leur vie dans ou en lien avec les Balkans. À travers le cheminement de ses deux amis qui se perdirent souvent de vue entre 1990 et 2010 au gré de leur parcours respectif, c’est aussi le récit de l’Europe qui se cherche, se construit, et qui, pour le meilleur ou le pire, ne peut se permettre de rester à mi-chemin ni laisser les Balkans au milieu du gué.

Një kohëshmëri kyçe e simbolizuar nga rënia e Murit të Berlinit, vitet 1989 dhe 1990 hapën një hapësirë ​​për evropianët për të (rizbuluar), duke u ofruar atyre momente që ribashkuan popuj dhe qenie të ndara nga tekat e historisë. Kjo dekadë e fundit e shekullit të 20-të ishte një kurbë intensive mësimi për Evropën për t’u bashkuar. Duke qenë njëzet vjeç në atë kohë, hapi fushat e mundësive për këdo që aventuronte në këtë “botë të re”. Kjo është ajo që tre miq ndërmorën në mesin e korrikut 1990, duke u nisur nga Angers, nuk zgjodhën Evropën Qendrore dhe Lindore si destinacionin e tyre, por përkundrazi u drejtuan drejt Ballkanit, në juglindje. Në fakt, ata synonin të vetmin vend që ende mbetej misterioz dhe i paprekshëm nga erërat e historisë aktuale: Shqipërinë. Me tren, ata mbërritën në Jugosllavi në atë që tani është Kosova e pavarur. Të përballur me realitete që ishin plotësisht të panjohura për ta, por që i bënin të ndienin afërsinë e luftës, ky udhëtim fillestar ballkanik, i cili përfundoi pranë kufirit të pamundur për t’u kaluar jugosllavo-shqiptar, vazhdoi në Rumani. Që atëherë, dy autorët e kësaj vepre, të shkruar në formën e shkëmbimeve të letrave, kanë vazhduar jetën e tyre në Ballkan ose të lidhur me të. Përmes udhëtimit të këtyre dy miqve që shpesh humbën kontaktin midis viteve 1990 dhe 2010 gjatë udhëtimeve të tyre përkatëse, kjo është gjithashtu historia e një Evrope që është në kërkim të vetvetes, duke ndërtuar vetveten dhe e cila, për mirë a për keq, nuk mund të përballojë të qëndrojë në gjysmë të rrugës ose ta lërë Ballkanin në mes të vaut.